سیری در بوستان قشقایی ۲

سیری در بوستان قشقایی ۲ (مجموعه اشعار یوسف علی بیگ متخلص به یوسف خسرو) با ترجمه فارسی
گرد آورنده، نویسنده و مترجم: محمد نادری دره شوری
چاپ اول: ۱۳۹۵
تعداد صفحات: ۲۱۲
«یوسف‌علی بیگ» قره‌قانلو، ملقب به «میرزا» و متخلص به «یوسف خسرو» از طایفه دره‌شوری ایل قشقایی است. او یکی از دو شاعر پرآوازه‌ی تاریخ شعر قشقایی است. در تمام گستره‌ی شعر تغزلی، به‌سختی می‌توان شاعری را یافت که هنگام سخن گفتن از عشق و درد آن، به‌اندازه‌ی یوسف‌علی بیگ، صراحت لهجه داشته باشد. تردیدی نیست که نام یوسف‌علی بیگ به جاودانه‌های ادبی ایل قشقایی پیوسته است و تا زمانی که به زبان ترکی قشقایی تکلّم می‌شود، از ذهن‌ها محو نخواهد شد.
کتاب حاضر که شرح‌حال یوسفعلی بیگ است، در زمان حیات استاد محمد نادری دره شوری جمع‌آوری و تمام اشعار ترکی شاعر به زبان فارسی ترجمه و به شعر برگردانده شده و کاری بسیار مهم در عرصه ادبیات صورت گرفته است. به راستی می‌توان گفت که این کتاب، شاهکاری است بی‌نظیر از استادی بی‌نظیر که به زیبایی و روانی به نظم فارسی برگردانده و حق مطلب را به نیکی ادا نموده است؛ تا آنجا که در مقدمه کتاب، استاد بهمن بیگی کار کم نظیرنادری را ستوده و او را یکی از ادیبان توانمند قشقایی معرفی کرده است.
باشد که پس از سفر ابدی استاد محمد نادری دره شوری، بتوان چراغی را که در عرصه فرهنگ برافروخته و به دست فرزندان ایل سپرده، همچنان روشن نگاه‌داشت و فرهنگ غنی و والای ایل قشقایی را از هرگزند و تهاجمی مصون داشت.
در ابتدای کتاب و پس از مقدمه، در فصل اول کتاب، نکاتی چند در مورد نحوه نگارش و توضیح کامل اشعار قشقایی آمده است و سپس، به بیان شرحی دقیق و کامل از احوال یوسف‌علی بیگ متخلص به یوسف خسرو پرداخته شده است.
در فصل دوم کتاب؛ اشعار یوسف‌علی بیگ به همراه ترجمه فارسی با شعری شیوا و روان که برآمده از طبع هنرمندانه و ظریف استاد نادری است آمده است؛ کاری بسیار منحصربه‌ فرد و شاهکاری ادبی.
فصل چهارم کتاب، توضیحات کامل اشعار است. در این بخش تمام توضیحات، معانی و حواشی مرتبط با اشعار بیان شده است.
و در فصل نهایی؛ که به نام «مؤخره» (آن‌گونه که من دیدم) نامگذاری شده است نویسنده کتاب درنهایت ظرافت، زیبایی و استادی، با استفاده از ادله، اسناد و مدارک، نگاهی دیگر به اشعار و جایگاه یوسف‌علی بیگ می‌اندازد و نتیجه‌گیری می‌کند که «چون مأذون، بزرگ شاعر قشقایی که سمت استادی یوسف علی بیگ را هم داشته و همان زمان به خاطر ابعاد وسیع عرفانی، علمی، حکمی، وصفی و… اشعار و نوشته‌های نثرش هم‌چنین تسلط بر سرودن شعر به زبان‌های فارسی، ترکی، عربی و لهجه‌های لری، لاری و… سعدی قشقایی لقب گرفته بود، یوسف علی بیگ سعی کرده که لقب حافظ [شعر] قشقایی را از آن خود کند. این است که فقط مثل حافظ غزل گفته، غزل‌هایش بیش‌تر عرفانی است و از انواع کلمات و واژه‌های سمبلیک عرفانی و آرایه‌های ادبی، مانند حافظ در اشعار خود بهره جسته است.»
این کتاب حاصل زحمات سال‌ها و نتیجه تحقیق و تلاش زنده‌یاد استاد نادری دره شوری است و کتابی ‌است که به شهادت و گواه اهل فن، بسیار ارزشمند و فاخر است.
ننظیم متن: سهیلا نادری (دختر استاد نادری دره شوری)