یادهایی رها در باد

یادهایی رها در باد :(ساختار زبان و شیوه‌ی سخن ترکان صفاشهر و مقایسه‌ی آن با ترکی قشقایی و آذربایجانی

نویسندگان:
کاووس حسن لی، خسرو رشیدی
چاپ اول:۱۳۹۰
تعداد صفحات: ۲۵۶
در شهرستان خرمبید (استان فارس) به جز مردم صفاشهر (خرمی و دهبید) که درمجموع بیش از هفتاد درصد آنها به زبان ترکی صحبت می‌کنند، زبان مردم بسیاری از روستاها نیز ترکی است.
نویسنده در این کتاب، ضمن بیان پیشینة ترک‌زبان‌های ایرانی، به ویژه پیشینة خلجی‌ها و ترک‌های صفاشهر، ساختار زبان و شیوة سخن ترکان صفاشهر را بررسی و ضمن تطبیق یافته‌ها با کتابهای و فرهنگ‌های ترکی قشقایی و آذری که در دسترس بوده، این لغتنامه را سامان داده است.
در مقدمه این کتاب به طور مفصل درباره تاریخ ورود ترک‌ها به مناطق مرکزی ایران و استان فارس، ریشه و معنی واژه‌های خلج و قشقایی، پیوند قشقایی‌ها و خلج‌ها و… توضیحاتی ارائه داده است. کتاب یاد شده پس از مقدمه در دوبخش تنظیم شده است:
الف) بخش اول، واژه نامة ترکی به فارسی است که شامل صدها واژه، ترکیب، کنایه و ضرب المثل است. در این بخش، تلفظ واژه‌ها بر پایة گويش مردم صفاشهر، با حروف فونتیک آمده تا خوانش آن برای ناآشنایان به این زبان راحت‌تر باشد و در بعضی موارد تلّفظ‌های دیگر نیز آمده است. حرکت گذاری بسیاری از واژه‌ها نیز برای خوانش آسانتر آن‌ها صورت گرفته است. همچنین نوع دستوری کلمه‌‌ها در داخل پرانتز آمده است. معانی مختلف هر واژه و ترکیب نیز با نشانه‌ی || از هم جدا شده‌اند.
ب) بخش دوم، واژه نامة فارسی به ترکی است. هدف از افزودن این بخش به فرهنگ این است که یافتن معنای واژة فارسی به ترکی برای غیر ترک زبانان آسان‌تر باشد، در این بخش، مدخل مشتقاتِ فعل، مانند انواع صفت و ترکیبات و اصطلاحات برساخته از آن «مصدر» قرار گرفته است. با مراجعه به مدخل مصدر در این بخش، می‌توان مشتقات آن مصدر با معانی مختلف هر یک را در بخش اول يافت. مدخل دیگر کلمه‌ها چون اسم و غیره، همان کلمه است. اکثر مباحث این كتاب در حقیقت دستور زبان(صرف و نحو) است.
کاووس حسن‌لی، فارغ‌التحصیل مقطع دکترای زبان و ادبیات فارسی و استاد دانشکده ادبیات دانشگاه شیراز است.