داراب خان اوجاقی

داراب خان اوجاقی
نویسنده: مراد علی حیدری کشکولی
چاپ اول: ۱۳۹۶
تعداد صفحات: ۱۹۴
اغلب اشعار این مجموعه به زبان ترکی در قالب مثنوی و غزل است. در این مجموعه اشعار فارسی در قالب غزل و دو بیتی نیز آورده شده است.
این شاعر دربارة عنوان اجاق برای اسم کتاب «دارابخان اوجاقی» می‌گوید: تمام تلاش من در این کتاب بر این بوده است که نسل جوان امروز که در شهر و روستا به دنیا آمده‌اند، بدانند که پدر بزرگ و مادر بزرگ‌های آنها زندگی عشیره‌ای داشته‌اند که در آن نوع زندگی از امکانات امروزی خبری نبوده است. هنوز هم اقوام قشقایی و دیگر اقوام کوچ نشین که ییلاق و قشلاق دارند، از آب لوله کشی، بخاری، اجاق گاز و…بی بهره‌اند و در عوض از طبیعت و امکانات طبیعی و مواد غذایی سالم و ارگانیک استفاده می‌کنند. این خانواده‌ها برای پخت نان و فرآوری شیر و ماست از چاله‌ای کوچک و کم عمق به نام «اجاق» استفاده می‌کنند. افرادی که در شهر متولد می‌شوند و زندگی شهری دارند، با این واژه بیگانه هستند. این اجاق علاوه بر پخت و پز، برای روشنایی شب نیز استفاده می‌شده است. واژة اجاق در بین ایلات و عشایر از حرمت و قداست ویژه‌ای برخوردار است؛ تا جایی که در فرو کش کردن آتش جنگ بین قبایل، اختلافات قومی، فیصله دادن به خون بها و… جایگاه مقدس و تأثیر گذاری دارد. در فرهنگ عشایری، عروس قبل از رفتن به خانة بخت حتماً باید دور اجاق طواف نماید و مقداری از خاکستر آن را برای تقدس در بقچه‌ای بر کمر ببندد. همچنین اگر فردی از اهل ایل فوت نماید، جنازه او برای طواف برگرد اجاق گردانده می‌شود.
مراد حیدری کشکولی دربارة داراب خان و اجاق این ایلخان قشقایی توضیح می‌دهد که: داراب خان رئیس ایل قشقائی در دوران قاجار بوده و در سیاه چادرهای قشقایی متولد شده است. وی پدر صولت الدوله قشقایی از سران عشایر ایران در مبارزه با انگلیسی‌ها در جنوب ایران بوده است. قشقایی‌ها بر روی اجاق داراب خان حساسیت ویژه‌ای دارند و توسل به این اجاق برایشان حکمت داشته است. به گونه‌ای که اگر کسی به فرزندان این حاکم و قلمرو وی خیانت و تعدی می‌کرد، به این اجاق سپرده می‌شد و به سزای اعمالش می‌رسید.